Als een dierbare is overleden komt er heel wat op u af. Het verdriet ten eerste en de rouw daarna. Dit is een bijzonder moeilijke tijd, maar toch moeten er praktische zaken geregeld worden. Uw geliefde verdient een laatste rustplaats. In Nederland bestaan er wetten en regels die de omgang met lijken omschrijven. In dit blog zetten we op een rij wat u wel en niet mag in Nederland na iemands overlijden.
Wet op de lijkbezorging
De Wet op de lijkbezorging is een wet uit 1991 die regelt wat er met het lichaam van een overledene moet gebeuren. Uitgangspunt is dat een lijk geen schade aan het welzijn van levenden mag toebrengen. Daarom zijn op het moment alleen de begrafenis en de crematie toegestaan om een dood lichaam te verwerken. Nieuwe ontwikkelingen als resomeren (het lichaam oplossen in vloeistof), cryomeren (bevriezen van het lichaam), ecoleren (elektrisch verassen) en humuseren (verwerken tot compost) zijn verboden.
De wet schrijft voor dat een gestorvene niet eerder dan 36 uur na het overlijden, maar ook niet later dan 6 werkdagen moet worden begraven of gecremeerd. Dat tijdsbestek van 36 uur is er om nabestaanden de tijd te geven de begrafenis te regelen en om de lijkschouw uit te voeren. De huisarts of gemeentelijk lijkschouwer onderzoekt het lichaam en bepaalt of de overledene een natuurlijke dood is gestorven of niet. Zo ja, zal hij een verklaring van overlijden opstellen. Zo nee, zal hij de gemeente in kennis stellen. Vanaf dat moment is justitie verantwoordelijk voor het lichaam en mag het niet meer aangeraakt of verplaatst worden. Eerst volgt onderzoek naar de mogelijkheid van een strafbaar feit. Pas hierna zal de officier van justitie het lichaam vrijgeven.
Wilt u meer tijd dan de 6 werkdagen om uw dierbare te begraven? Dan moet u toestemming vragen aan de burgemeester van de gemeente waar het lichaam ligt. Goede redenen zijn bijvoorbeeld omwille van de godsdienst of als er familie uit een ver land moet afreizen. Wilt u eerder dan 36 uur uw dierbare begraven? Dan zult u goedkeuring moeten krijgen van de officier van justitie én de burgemeester.
Gemeentelijke begrafenis
Als niemand aanstalten maakt tot begrafenis of crematie van een stoffelijk overschot, wordt de burgemeester verantwoordelijk voor de uitvaart. Natuurlijk zal er enkele dagen gezocht worden naar nabestaanden en geprobeerd worden om hen te overtuigen de uitvaart te regelen. Als die niet kunnen of willen betalen zal de gemeente een sobere begrafenis of crematie verzorgen (crematie wordt gehonoreerd als dat de wens van de overledene was). Het is de plicht van gemeentes in Nederland om iedereen een degelijke laatste rustplaats te bieden, meestal op de gemeentelijke begraafplaats. In eerste instantie zal geprobeerd worden om de begrafenis te betalen uit de erfenis van de gestorvene. Lukt dit niet, zal er toch een rekening aan nabestaanden gestuurd worden. Het maakt niet uit of de relatie goed of slecht was.
Wat mag u zelf?
In de Wet op de lijkbezorging zijn basisregels opgenomen. Daarom is het zo dat u eigenlijk heel veel zelf mag regelen bij de uitvaart van uw nabestaande. Na de lijkschouw kunt u het heft in eigen handen nemen en zelf aangifte doen bij de Burgerlijke Stand met de verklaring van overlijden dat de arts heeft opgesteld. De laatste verzorging (ook wel afleggen) mag u zelf doen. Ook thuis opbaren en het kisten mag u zelf verzorgen. Een kist kunt u zelf maken of kopen, zolang deze maar niet van kunststof of metaal is vervaardigd. Zonder kist begraven mag ook, maar dan moet het lichaam gewikkeld zijn in een lijkwade. Vraag wel vooraf bij het crematorium of de begraafplaats wat er mogelijk is.
De wet zegt niets over het vervoer naar crematorium of begraafplaats. Gemeentes hebben wel eigen regels hierover. In sommige gemeentes is alles toegestaan, in andere zijn meer restricties. Maar in het algemeen mag u zelf met een auto uw dierbare naar de laatste rustplaats brengen. Eenmaal op de begraafplaats mag u zelf de overledene naar het graf dragen en daar laten zakken. Overleg wel met de beheerder of dit oké is.
Crematoria staan doorgaans toe dat u aanwezig mag zijn bij de verbranding. De verbranding zelf wordt natuurlijk door professionals van het crematorium gedaan. Informeer wederom vooraf wat wel en niet mag op desbetreffende locatie.
Mogen en willen
Zoals u kunt lezen laat de wet veel open in de omgang met overledenen. Maar het is natuurlijk zwaar om alles zelf te doen. U ben verdrietig van het verlies van uw dierbare en dan staat uw hoofd er niet naar om met zijn of haar stoffelijk overschot klinisch om te gaan. Daarom is het te adviseren om u te laten helpen door een uitvaartverzorger. Hij of zij kan adviseren over alles wat bij de uitvaart komt kijken, en daarna. Inclusief papieren kwesties als verzekering, erfenis en notariële zaken. Als leek ziet u snel iets over het hoofd. De uitvaartverzorgers van Stoppelenburg hebben passie voor hun vak en zullen met eerbied elke overledene behandelen. Neemt u eens contact met ons op voor de verzorging van de uitvaart van uw dierbare. Dan zult u ervaren wat expertise waard is.
Comments